Doczekaliśmy się już szóstej edycji festiwalu KODY w Lublinie (14-18. 05. 2014). Główną koncepcją wydarzenia, organizowanego przez Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża”, jest atrakcyjne zestawianie projektów z zakresu muzyki tradycyjnej, jak i awangardowej. W tym roku motywem przewodnim festiwalu był czas jako czynnik spajający odległe epoki. Odgrywał on ważną rolę również w utworze Lidii Zielińskiej pt. „Zagubione ogniwo”, którego światowej premiery właśnie w Lublinie byliśmy świadkami.
Spektakl dźwiękowy powstał na zamówienie Instytutu Muzyki i Tańca, w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówienia kompozytorskie” i został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Lidia Zielińska, jak przyznaje, po raz pierwszy stworzyła utwór bezpośrednio nawiązujący do muzyki tradycyjnej. Jego koncepcja formalna składa się z trzech części: od początkowego, harmonijnego współżycia człowieka z naturą, po bunt ludzi wobec niej i zesłanie kary przez bogów. Inspirację stanowiły teksty literackie: starożytny epos o Gilgameszu, biblijna opowieść o potopie, legenda o Atlantydzie czy o słowiańskiej Vinecie. Jak mówi kompozytorka, zagubionym ogniwem jest usilnie wypierana świadomość kary bogów, na którą zasłużyliśmy za skażenie środowiska. Zielińska wydaje się więc zadawać pytania: Jak brzmi cisza? Z czego powstaje? Co było pierwsze: hałas czy cisza?
Autorka stosuje takie środki wyrazu jak odgłosy przyrody (śpiew ptaków), stopniowo dołączając szumy i inne efekty elektroakustyczne, dobiegające z rozsianych przestrzennie głośników. Jednocześnie wprowadza elementy teatralne: aktor z atrybutem – tytułowym ogniwem, symbolicznie zbierającym myśli osób siedzących na widowni.
Ważną rolę odgrywa w utworze śpiew otwartymi głosami żeńskimi (w tej roli Zespół Muzyki Tradycyjnej Ośrodka „Rozdroża” wraz z solistką, Moniką Mamińską). Instrumentarium stanowiły: perkusja (Maciej Czarnecki), lira korbowa (Malwina Paszek), altówka amplifikowana (Anna Zielińska). Reżyserią dźwięku oraz live electronics zajęła się sama kompozytorka wraz z Rafałem Zapałą, zaś realizacją dźwięku – Szymon Józwiak.
Monika Sławińska
Doczekaliśmy się już szóstej edycji festiwalu KODY w Lublinie (14-18. 05. 2014). Główną koncepcją wydarzenia, organizowanego przez Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża”, jest atrakcyjne zestawianie projektów z zakresu muzyki tradycyjnej, jak i awangardowej. W tym roku motywem przewodnim festiwalu był czas jako czynnik spajający odległe epoki.