Fotogawęda

fot. P. Walczak, PME

18 czerwca Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie otworzyło nową wystawę czasową – „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy”.

Na nowej wystawie publiczność może obejrzeć czarno-białe fotografie z krajobrazem kulturowym i naturalnym polskich Karpat z dwudziestolecia międzywojennego oraz stroje, instrumenty i ozdoby, które kolekcjonował Mieczysław Cholewa. Na zdjęciach zobaczymy górali w strojach regionalnych w ich naturalnym środowisku, architekturę regionu, widoki, a także przebranego za górala autora zdjęć, wielowątkową i niezwykłą postać – Mieczysława Cholewę, na którym skupia się ekspozycja.

Mieczysław Cholewa (1913–1978), fotograf, etnograf-amator, kolekcjoner i regionalista. Ten działacz, entuzjasta i pasjonat zajmował się w dwudziestoleciu międzywojennym dokumentacją fotograficzną kultury ludowej polskich Karpat, gromadzeniem jej wytworów oraz popularyzacją.
Wystawa pokazuje przede wszystkim niezwykłą postać Cholewy, który spełniał się w wielu rolach, także jako gawędziarz, muzyk, baca. Wychowany w inteligenckiej rodzinie, zawodowo realizujący się jako nauczyciel i regionalista, głęboko zanurzał się w świat góralskiej kultury – sam pozował do wielu zdjęć, przebierał także swoją rodzinę w tradycyjne stroje, rysował wzory parzenic, grał na instrumentach, pisał wiersze. Przez pryzmat jego zdjęć i zgromadzonych artefaktów odwiedzający wystawę poznają z bliska dziedzictwo góralskiej kultury, a przede wszystkim postać samego Cholewy.
„Mieczysław Cholewa, etnograf-amator może być postrzegany jako przedstawiciel nurtu ludoznawczego, który poprzez fascynację kulturą ludu, gromadzenie artefaktów i dokumentacji tworzy całościowy obraz kultury. Prezentowane na wystawie fotografie, choć w dużej mierze amatorskie i naznaczone osobowością kolekcjonera, stanowią jednak świadectwo zanikającej przeszłości” ‑ wyjaśnia kuratorka wystawy Joanna Bartuszek, kustoszka w Archiwum Naukowym Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Na zdjęciach Cholewa rejestrował kulturę materialną, w tym stroje, architekturę wiejską, rzemiosła oraz obrzędy rodzinne i doroczne z okolic Nowego Sącza. Tworzył też portrety górali w strojach regionalnych, w ich naturalnym środowisku. Jego zdjęcia dokumentują nieznane już zawody, jak krawiec ubiorów ludowych, wytwórca kierpców czy parzenic – charakterystycznego ozdobnego haftu góralskich portek. Wiele zdjęć pokazuje także krajobrazy okolic Sącza, Rożnowa, Długołęki. Wśród nich zabytki, które nie przetrwały zawieruchy wojennej czy próby czasu, jak Zamek Królewski w Nowym Sączu. Kilkadziesiąt fotografii autor wydał samodzielnie w formie pocztówek w latach 40. XX wieku.
Kolekcja fotografii znajdująca się w zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie liczy aż 836 negatywów z lat 20. i 30. XX wieku, wykonanych przez Cholewę. Na wystawie prezentujemy ponad 250 najciekawszych przykładów fotografii.
„To pierwsza wystawa, którą otwieramy dla publiczności po pandemicznym lockdownie, mamy nadzieję, że będzie cieszyć się powodzeniem” – mówi dyrektor muzeum Robert Zydel. „Kiedy przychodzimy na wystawę fotografii, jesteśmy w stanie powiedzieć, co widzimy, czy nam się to podoba, czy nie, a nawet, że może zrobilibyśmy to czy tamto zdjęcie inaczej. I to jest fantastyczne. Nawet jeśli nie wiemy, kim był Mieczysław Cholewa, to oglądając wystawę jego zdjęć, jesteśmy w stanie ją komentować i cieszyć się jego pracami” – dodaje dyrektor.
Wystawa ma konto na Instagramie: @fotogaweda_mieczysława_cholewy, dzięki któremu odbiorcy mogą bliżej poznać niejednoznaczną postać Mieczysława Cholewy, jego pasję i fragmenty życia. Wystawie będzie towarzyszyć wydawnictwo – katalog szczegółowo prezentujący zdjęcia i obiekty z kolekcji Mieczysława Cholewy, który zostanie wydany jesienią.

Wystawę czasową „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy” można oglądać od 18 czerwca 2021 roku do 30 stycznia 2022 roku w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, ul. Kredytowa 1.

Patroni medialni: National Geographic, Chilli Zet, Notes Na 6 Tygodni, „Pismo Folkowe”, muzeon.pl
Partner: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Więcej:
Opis wystawy na www: https://ethnomuseum.pl/wystawy/fotogaweda-ze-zbiorow-mieczyslawa-cholewy/
Wydarzenie na FB: http://bit.ly/Fotogawęda_FB
Fragment kolekcji zdjęć Cholewy dostępny online: http://bit.ly/CholewaPME
Video z montażu wystawy: http://bit.ly/Fotogawęda_w_przygotowaniu_video

Sugerowane cytowanie: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy, "Pismo Folkowe" 2021, nr 154 (3), s. 42.