Baranów Sandomierski na Podkarpaciu od ponad ćwierć wieku gości Ogólnopolski Festiwal Dziecięcej Twórczości Folklorystycznej „Dziecko w folklorze”. 17 czerwca 2018 r. odbyła się jego jubileuszowa 25. edycja, dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od początku funkcjonowania festiwalu jego organizatorzy skutecznie realizują cel, jakim jest zachowanie, kultywowanie i popularyzowanie naszego bezcennego dziedzictwa kulturowego w ramach często zanikających już gatunków folkloru związanego z tematyką dziecięcą. Istotne znaczenie odgrywa wzbudzanie, rozwój i utrwalanie regionalnie uwarunkowanej tożsamości uczestników, jak również promowanie jej i zapoznawanie z nią szerokiego grona odbiorców. Z powodu remontu Miejsko-Gminnego Domu Kultury w Baranowie Sandomierskim, dotychczasowego gospodarza Festiwalu, tegoroczna edycja została zorganizowana na terenie hotelu i zabytkowego renesansowego zamku baranowskiego. Na tle barwnej, ręcznie wykonanej scenografii, z wykorzystaniem różnych autentycznych rekwizytów i w regionalnie odmiennych strojach wystąpiło ponad pięciuset młodych artystów z całej Polski. Występy oceniało jury w składzie: mgr Jolanta Dragan – etnograf z Muzeum Kultury Ludowej z Kolbuszowej, dr Kinga Strycharz-Bogacz – etnomuzykolog z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz mgr Beata Rompała – etnochoreograf z Tarnowa. Jurorkom towarzyszyła Barbara Nazarewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego w Janowie Lubelskim, która poprowadziła warsztaty i konsultacje dla instruktorów. W konkursie udział wzięło aż 54 wykonawców, w tym 36 grup i 18 solistów. Wystąpili oni w 6 kategoriach: zespoły taneczne (9 zespołów), kapele (9 zespołów) grupy śpiewacze (12 grup), grupy obrzędowe (6 grup), instrumentaliści (7 wykonawców) oraz soliści śpiewacy (11 wykonawców).
Festiwal, poza częścią konkursową, obejmował imprezę plenerową, zorganizowaną na baranowskim rynku. Koncertowały zespoły ludowe oraz miały miejsce ciekawe warsztaty i pokazy lasowiackiego rękodzieła z wikliny papierowej, bibuły i drewna. Wieczorem odbyły się warsztaty muzyczne i koncert Rodziny Brodów, na którym wystąpił wybitny popularyzator muzycznej kultury ludowej – Józef Broda z wnukami. Następnie Zespół Obrzędowy „Lasowiaczki” przedstawił widowisko obrzędowe z pieśniami lasowiackimi.
Również wieczorem na scenie plenerowej baranowskiego rynku ogłoszone zostały wyniki konkursu. Zwycięzcy w poszczególnych kategoriach otrzymali statuetki, czyli ręcznie wykonane Ptoki-Klepoki oraz nagrody finansowe. Zdobywcami pierwszego miejsca zostali: w kategorii zespołów tanecznych – Dziecięcy Zespół Regionalny „Małe Piwnicoki” z Piwnicznej-Zdroju (woj. małopolskie); w kategorii kapel – ex aequo kapela Ożarowiacy z Mokrska (woj. łódzkie) i kapela Cmolaskie Chłopaki z Cmolasu (woj. podkarpackie); w kategorii grup śpiewaczych – zespół śpiewaczy Wisienki z Kocudzy (woj. lubelskie); w kategorii zespołów obrzędowych – Zespół Regionalny „Mali Lipniczanie” z Korzennej (woj. małopolskie); w kategorii instrumentalistów – Jakub Szwala z Piwnicznej-Zdroju (woj. małopolskie); w kategorii solistów śpiewaków – Natalia Szostak z Zakopanego (woj. małopolskie). W związku z tegorocznym jubileuszem nagrody specjalne zostały przyznane i wręczone osobom i zespołom szczególnie związanym z festiwalem. Pojawiła się także pluszowa nagroda dla najmłodszego uczestnika.
W swojej ocenie jury zwróciło szczególną uwagę na dobór regionalnego repertuaru oraz regionalnie uwarunkowane wartości etnograficzne, wykonawcze i artystyczne. Mając na względzie te elementy, należy podkreślić wysoki poziom tegorocznych festiwalowych występów. Godne docenienia jest także ogromne zaangażowanie i praca wszystkich młodych wykonawców oraz wielki trud włożony we właściwe ich przygotowanie przez instruktorów i opiekunów. Zyskuje to na znaczeniu w dzisiejszej skomercjalizowanej i zglobalizowanej rzeczywistości, w której zdolne i dobrze kształtowane dzieci przekazują tradycje swoich przodków, przyczyniając się do zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego różnych regionów Polski. Organizatorom, na czele z p. Renatą Domką, dyrektorem MGOK-u w Baranowie Sandomierskim należy serdecznie pogratulować pięknego jubileuszu, mając głęboką nadzieję, że kolejne edycje festiwalu spotkają się z równym, a nawet większym zainteresowaniem miłośników ludowej tradycji muzycznej.
Kinga Strycharz-Bogacz
adiunkt w Instytucie Muzykologii KUL
Baranów Sandomierski na Podkarpaciu od ponad ćwierć wieku gości Ogólnopolski Festiwal Dziecięcej Twórczości Folklorystycznej „Dziecko w folklorze”. 17 czerwca 2018 r. odbyła się jego jubileuszowa 25. edycja, dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od początku funkcjonowania festiwalu jego organizatorzy skutecznie realizują cel, jakim jest zachowanie, kultywowanie i popularyzowanie naszego bezcennego dziedzictwa kulturowego w ramach często zanikających już gatunków folkloru związanego z tematyką dziecięcą.
Fot. K. Strycharz-Bogacz