Cygańska Ziemia - Cygański Świat

Czy ktoś słyszał o cygańskim kraju? A może romskim państwie?

Tym bardziej pewnie nikt nie słyszał o romskiej ziemi. A tymczasem radomscy Romowie na malutkim skrawku placu przy ul. Kozienickiej i Cygańskiej w Radomiu urządzają swoje coroczne święto. Jest to święto romskiej muzyki i kultury. Po raz pierwszy z dusznych sal i miejskich, mniej urodziwych plenerów, Romowie przenieśli się w bardziej urokliwe miejsce, które od ponad roku mogą nazywać "swoją ojczyzną".

O rzeczonym placu wiadomo bardzo dużo. Nie jest to przypadkowe miejsce. W wielu petycjach do władz miasta i województwa radomscy Romowie pisali: "Na tej ziemi Romowie rodzili się i umierali" i "Na tej ziemi mieszkali przeszło 30 lat".

Mowa oczywiście o tym ważnym elemencie romskiej historii, który stanowi przełom w ponad 500-letniej obecności Cyganów na polskich ziemiach. Osiedlanie Cyganów oraz ich perypetie wśród nowoczesnego społeczeństwa to już z kolei istotna część polskiej historii. Radomskie Stowarzyszenie Romów "Romano Waśt" - Pomocna Dłoń zdecydowało się wykorzystać nie tylko fakt częstych wędrówek romskich w miejsce przecięcia ulic Kozienickiej i Cygańskiej (z czasów koczownictwa), ale też samego ponad 30-letniego zamieszkiwania tej ziemi przez byłych wędrowców. Od 2005 po kilku latach starań ziemia ta należy już do Radomskiego Stowarzyszenia Romów. W planach, prócz festiwali, takich jak tegoroczny, który odbył się 26 września pod hasłem "Romano Sveto - Cygański Świat" również dość dalekosiężne i ambitne zamiary. Znany jest już plan budowy Europejskiego Centrum Kultury i Edukacji Romów w Radomiu, nazwany w skrócie "Cygańskim Domem". Będzie to miejsce, w którym kultywowane będą romskie tradycje, kształcić się będzie romska młodzież, a środowiska z zewnątrz zapewnione zostanie uczestnictwo w wielu atrakcjach w ramach programu kulturalnego Centrum. Organizatorom festiwalu przyświecała więc oczywista idea promocji terenu przy ul. Kozienickiej i Cygańskiej, który w przyszłości będzie miejscem spotkań nie tylko społeczności romskiej i polskiej, ale też odwzorowaniem idei współczesnego, wielokulturowego społeczeństwa.

Podczas festiwalu wystąpił m.in. zespół "Roma" z Włocławka, grający dobrze zresztą przyjętą przez publiczność estradową wersję muzyki cygańskiej, mniej komercyjny i dobrze zapowiadający się "Caci Vorba" z Lublina, zespół "Perła i Bracia" z Łodzi z tradycyjnym repertuarem dawnych pieśni romskich w nowoczesnych aranżacjach oraz wielu już znana grupa "Kałe Bała" z charyzmatyczną wokalistką - Teresą Mirgą. Publiczność bawiła się do późnych godzin. Dla wszystkich przez krótki czas ze względu na swoją niezwykłą popularność dostępne były specjały tradycyjnej kuchni romskiej. Nieco bardziej zaangażowanej w zabawę publiczności zarezerwowano miejsca przy "oryginalnym" cygańskim ognisku.

Zainteresowanym inną działalnością Radomskiego Stowarzyszenia Romów polecam również stronę internetową organizacji www.romanowast.pl.