oklejanki

Na małej przestrzeni cały świat… Polskie tradycje pisankarskie

134-135 (1-2 2018) Autor: Katarzyna Kraczoń Dział: Z tradycji To jest pełna wersja artykułu!

Historia dekorowania jajek w Polsce ma ponad tysiącletnią tradycję. Zwyczaj ten, powszechny niemal w całym kraju, jest nieodłącznym elementem świąt wielkanocnych i w swej tradycyjnej formie przetrwał do chwili obecnej. Najstarsza zachowana polska pisanka pochodzi z X w., została wykonana techniką batikową, a zabarwiona była na kolor brunatny. Znaleziono ją podczas wykopalisk archeologicznych w Opolu, w obrębie domu, którego mieszkańcy złożyli ją prawdopodobnie jako ofiarę wotywną dla duchów, opiekunów domu czy ulicy. Ze średniowiecznych wykopalisk na cmentarzyskach pochodzą także jaja ulepione z gliny, ozdobione polewą oraz wapienne z dekoracyjnym rytem. Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy są jeszcze pogańskie, czy już chrześcijańskie. Jedno jest pewne – jajka zarówno w religii chrześcijańskiej, jak i w kulturze pogańskiej uważane były za symbol życia i nieśmiertelności, płodności oraz sił witalnych.

Fot. K. Kraczoń: Krystyna Cieśluk, pisankarka z Lipska

Jajka z duszą Halina Witkowska

134-135 (1-2 2018) Autor: Halina Witkowska, Autor: Agnieszka Matecka-Skrzypek Dział: Z tradycji To jest pełna wersja artykułu!

Halina Witkowska z Kurpi Białych jest ostatnią osobą, która wykonuje kurpiowskie oklejanki. Potrafi też zrobić palmę wielkanocną, wyszyć koszulę do stroju kurpiowskiego czy upiec fafernuchy – ciasteczka o lekko pieprzowym smaku. Od wielu lat działa w Stowarzyszeniu „Puszcza Biała – moja mała ojczyzna”. W Lublinie można ją spotkać na Jarmarku Jagiellońskim lub na warsztatach wielkanocnych w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych. Z Artystką rozmawiała Agnieszka Matecka-Skrzypek.

Fot. K. Butryn: Halina Witkowska podczas warsztatów w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych