W dniu 6 stycznia 2021 roku odbył się Przegląd Widowisk Kolędniczych w Miejskim Domu Kultury w Kolbuszowej. Organizatorami wydarzenia byli Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej oraz Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie. W przeglądzie uczestniczyło siedem zespołów, prezentujących różne obrzędy kolędnicze, m.in. „herody”, „szczodraki” czy „kolędowanie z gwiazdą”.
Fot. z arch. P. Kuli
To był koniec lat 80. XX wieku, a niemal na pewno przełom roku 1988 i 1989. Okrężnymi drogami, dzięki pomocy m.in. Jerzego Owsiaka (o czym on sam pewnie już nie pamięta, a ja mam wobec niego dług wdzięczności), zdobyłem nagrania czterech kolęd w wykonaniu rodziny Pospieszalskich. To nie była żadna oficjalna płyta – taka wówczas jeszcze nie istniała – jedynie cztery radiowe nagrania, rzadko odtwarzane na antenie którejkolwiek z radiostacji. Trzeba je było więc zdobyć od wykonawców.
Wanda Księżopolska, Kolędowanie. Wschodnie Mazowsze, południowe Podlasie; Katarzyna Kraczoń, Pisanki; „Przy onej dolinie”. Zaburze, Radecznica, Roztocze Szczebrzeszyńskie. Muzyka tradycyjna i jej wykonawcy, Krzysztof Gorczyca (red.)
W Małopolsce wciąż można spotkać grupy kolędnicze, które w okresie świąt Bożego Narodzenia wędrują od domu do domu. W kolędowaniu udział bierze m.in. Kapela Podwórkowa „Werdebusy Dobczyckie”. Od ponad czterdziestu lat w czasie świąt przekształca się w grupę kolędniczą Szopka z Lalkami. Z jej członkiem, Kazimierzem Łaszczykiem (61 l.), rozmawiał Piotr Kula.
8 grudnia 2017 r. w sali widowiskowej Akademickiego Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” podczas 27. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” odbył się koncert „Kolędy z przyszłości”. Wykonawcami, którzy wzięli udział w wydarzeniu, byli: Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej, Kapela Brodów oraz gospodarze festiwalu – Orkiestra św. Mikołaja. Koncert rozpoczął się o godzinie 20.00 i przyciągnął dużą liczbę odbiorców. Tematyka występów nawiązywała do tradycji i obrzędów bożonarodzeniowych.
fot. W. Samociuk
Zwyczaj kolędowania w Polsce był związany z pięcioma świętami: Bożym Narodzeniem, Nowym Rokiem, zapustami, Wielkanocą oraz Zielonymi Świątkami. Połączony był z odwiedzaniem domów przez śpiewaków-kolędników. Pieśni przez nich wykonywane miały charakter przedstawiający, życzący, a także pochwalny.
Przemek Łozowski dziś mieszka w Dublinie, ale pochodzi z Lublina, gdzie brał udział w wielu projektach muzycznych związanych z muzyką folkową, tradycyjną i etniczną. Od zawsze śpiewa, aranżuje i komponuje. Jest założycielem Navan Road Music & Arts Society, The SuperTonic Orchestra i The Dulcis Polonia Choir oraz szefem polonijnej szkoły w Droghedzie. O animowaniu kultury muzycznej na emigracji i powrotach do Borówka na Zamojszczyźnie rozmawiała z artystą Agata Kusto.