|
Najnowszy projekt Macieja Filipczuka - twórcy grupy muzycznej Lautari a także skrzypka i podróżnika - wieńczy kilkuletnie terminowanie u mistrza gry skrzypcowej Kazimierza Mety ze wsi Glina . Tytuł płyty "MetaMuzyka" ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony odnosi się do osoby Kazimierza Mety, a z drugiej oddaje głębszy, ponadczasowy wymiar muzyki wiejskiej. |
Wszystkim, którym spodobała się EP-ka, na pewno będzie się podobał debiutancki album Żywiołaka i jego nowe spojrzenie na przedchrześcijańską tradycję. Na pewno możecie liczyć na atmosferę grozy i tajemniczości. Molowe tonacje tworzone przez starodawne instrumentarium, pomrukujący bas, nisko nastrojoną perkusję i zupełnie odjechane wokalizy, cofną słuchacza do pogańskich czasów polskiej historii.
|
Nowy album The Ukrainians jest swego rodzaju sensacją. Istniejący 20 lat zespół raczej nie rozpieszcza fanów ilością nowych utworów. Tym bardziej, że swoje zrobili - byli pierwszymi, którzy odważyli się zmiksować ukraiński folk z brytyjskim rockiem. |
Magdalena Bartnik - polonistka, dziennikarka, poetka. Autorka tomiku poezji "Cień ćmy" (Olsztyn 2008). Publikowała m.in. w "Gadkach z Chatki", "Didaskaliach", "Borussii", "Kulturce", "Krajobrazach i spojrzeniach" a także w książce "Inna Szkoła Teatralna" (Węgajty 2007).
Stefan Darda w latach 1991-1995 był muzykiem "Orkiestry św. Mikołaja". W 2008 roku ukazała się jego debiutancka powieść "Dom na wyrębach", która została nominowana do prestiżowej nagrody literackiej "SFINKS" (zachęcamy do głosowania ze strony www.stefandarda.pl; plebiscyt trwa do końca maja 2009 r.). Przygodę z literaturą Stefan Darda rozpoczynał od poezji. Poniżej przedstawiamy kilka wierszy jego autorstwa.
Maria Tarkowska - studiowała etnologię, filozofię, socjoterapię - jak dotąd nie kończąc niczego. Wciąż się nie poddaje (obecnie na kulturoznawstwie UMCS). Dzieli czas między akcje naukowe, artystyczne i obywatelskie a walkę z paranoją. Najbardziej czuje się włóczęgą i opowiadaczem. Jak dorośnie - chce być tłumaczem światów.
Zebrali się przeto odprawiać nabożeństwo pod cmentarz, kaj obok bramy stojała mała kapliczka z figurą Matki Boskiej. Każdego maja przystrajały ją dziewczyny w papierowe wstęgi a korony wyzłacane i polnym kwieciem obrzucały, broniąc od zupełnej ruiny, gdyż kapliczka była odwieczna, spękana i w gruz się sypiąca, że nawet ptaki już się w niej nie gnieździły, a jeno niekiej, w czas słót jesiennych, pastuch jaki schronienia szukał. Smętarne drzewa, lipy staruchy, brzozy wysmukłe i te pogięte krzyże osłaniały ją nieco od burz zimowych i wichrów. [...] Kowal przyklęknął na przedzie, przed progiem, zarzuconym tulipanami a głogiem różowym, i pierwszy zaczął śpiewać. [...] Ostatnie stada do obór ściągały; od wsi, z pól, z miedz już nie dojrzanych buchały niekiedy jazgotliwe śpiewki pastusze i długie, przeciągłe poryki. Zaś naród śpiewał wpatrzony w jasną twarz Matki, co wyciągała błogosławiące ręce nad wszystkim światem: Dobranoc, wonna Lilija, dobranoc!
Skrót:
|
Monografia muzykologiczno-etnograficzna (etnomuzykologiczna) stanowi podsumowanie XIX- i XX-wiecznych studiów etnograficznych i etnomuzycznych dotyczących dwóch sąsiednich, a różniących się wyraźnie (sub)regionów Mazowsza. Przedstawia historię badań etnograficznych i folklorystycznych, sylwetki zasłużonych regionalistów oraz podstawowe wyniki studiów terenowych w minionych stuleciach. Omawia tradycje i repertuar muzyczny związany z cyklami świąt rodzinnych i dorocznych ze szczególnym uwzględnieniem kalendarza liturgicznego (katolickiego). Omawia repertuar muzyczny w świetle źródeł XIX-wiecznych (kolbergowskich) oraz zbiorów XX-wiecznych (przechowywanych m.in. w Instytucie Sztuki PAN). |
Z Jolantą Kossakowską z zespołu Mosaic rozmawiała Ewa Janion.
Zespół Muzyki Etno i Dawnej "Mosaic" jest laureatem I nagrody w konkursie "Scena Otwarta" na Festiwalu Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe" 2008
Z zespołem Čankiou, gwiazdą tegorocznych "Mikołajek Folkowych" rozmawiała Maria Tarkowska.
Główny koncert trwa już od kilku godzin, a w garderobie Čankiou nie widać śladów stresu. Przed chwilą krótki spacer po Starym Mieście w Lublinie, za chwilę próba, a teraz czas na chwilę relaksu. Zebrali się jednak wszyscy i obiecali odpowiedzieć na kilka pytań.
KURPIE to nazwa regionu etnograficznego i jego mieszkańców. Region położony jest w północnej części Mazowsza, w Puszczy Zielonej (Kurpiowskiej, Myszynieckiej). Obecnie puszcza zajmuje 30% powierzchni dawnego lasu. Wytyczenie geograficznych granic Kurpi jest kłopotliwe, bowiem region ten nie stanowi wyodrębnionej jednostki terytorialnej. Jedynie północny kres Kurpi nie podlega dyskusji - wyznacza go dawna granica polsko-niemiecka. Uznaje się, że na wschodzie region sięga do rzeki Pisy, na zachodzie do rzeki Orzyc, na południu do rzeki Narwi. Jest to obszar ok. 2 tys. km2. Kurpie obecnie są podzielone między trzy województwa: mazowieckie, podlaskie i warmińsko-mazurskie. Głównym ośrodkiem jest 3-tysięczne miasteczko MYSZYNIEC, uznawane za stolicę Kurpi, z którym o prymat konkuruje 4-tysięczna wieś KADZIDŁO. W regionie mieszka ok. 65 tys. osób (bez przylegających do Kurpi miast: Chorzele, Kolno, Nowogród i Ostrołęka).
Tańce wykonywane w strojach bamberskich ma w swoim repertuarze Zespół Folklorystyczny Pieśni i Tańca "Wiwaty" z Pobiedzisk, którego choreografem był Kazimierz Bzdęk oraz zespół "Cepelia" działający pod kierunkiem Henryka Manieckiego. Bamberki posiadają rozmaite ubiory, wdziewane w zależności od okazji. Charakterystyczne dla nich są pękate spódnice. Efekt ten uzyskiwano poprzez nakładanie jednej sukni na drugą (kolejno: watówki, spódnika i dopiero na to właściwej spódnicy). Poza tym spoczywały one na tzw. "kiszce", czyli grubym wałku materiału, wypełnionym watą. To bardzo pogrubiało sylwetkę. Ponoć osadnicy wprowadzili ową pękatość dla zademonstrowania swego bogactwa. O tej cesze stroju bamberskiego mówi piosenka:
Jaka-taka pękata,
a ja sobie nie taka.
Mój by Walek zapłacił,
by mnie krawiec spękacił
Chociaż dziś w Krasnymstawie jest ulica jego imienia, "Stanisław Bojarczuk należy do tych postaci, o których krasnostawianie już nie pamiętają, a świadomość, kim był ten wyjątkowy człowiek, jest bardzo znikoma" - pisze we wprowadzeniu do tomiku sonetów poety Małgorzata Antoniak. Dobrze się więc stało, że staraniem miejscowej biblioteki prezentowana publikacja ujrzała światło dzienne. Na uwagę zasługuje zwłaszcza dlatego, że jest najpełniejszym dotychczasowym wyborem utworów tego chłopskiego poety o nieprzeciętnym talencie. Oprócz wierszy jest tu także obszerny Wstęp pióra Józefa Zięby, opisujący życie i twórczość Bojarczuka; są także reprodukcje fotografii poety i jego domu. Czytelnik otrzymuje więc szczegółowe, jak na dzisiejszą wiedzę, przedstawienie tej nietuzinkowej postaci.
Od dawien dawna świat ludowych wierzeń podzielony był na dwa przeciwstawne obozy. Z jednej strony Bóg i anioły, a z drugiej szatan i diabły. Oba te światy walczyły i ścierały się między sobą pozwalając ludziom tworzyć na ich temat różnorakie wierzenia. W demonologii ludowej obok wilkołaków, mamun, strzyg i wielu innych demonów poczesne miejsce zajmuje diabeł.
Folki to według Megasłownika "miłośnik lub wykonawca muzyki folk" ( www.megaslownik.pl). A jak nazwać "miłośników lub wykonawców" literatury, którzy coraz chętniej i śmielej czerpią inspirację z kultury ludowej? Czy to kaprys "ludomanii", czy już folk literature?
Obie postacie stąpają rytmicznie w takt muzyki; rozpościerają ramiona i wyginają je, jakby dwa złoto-lśniące węże, przełamując je w łokciach w przeciwnym kierunku niż zwykle; ręce o długich palcach drgają wciąż falującymi ruchami, nogi suną po ziemi nie odrywając się od niej, i zdają się te postacie płynąć po scenie. Obie równocześnie wykonywają wszystkie ruchy; nawet najmniejsze drganie dłoni razem, a jednako u obu widoczne tak, że zdają się złączone w jedną nierozerwalną całość. Tak swoje wrażenia z przedstawienia teatralnego, którego ogromną część stanowił taniec opisywał na początku XX wieku prof. Michał Siedlecki. Obecnie, 100 lat później, nadal możemy podziwiać niezwykłą sztukę tańca jawajskiego od wieków istniejącą w niezmienionej formie.
Wraz z wiosną skryte przez długą, mroźną zimę życie przyrody powolutku wychodzi z ukrycia, zielone kiełki przebijają ziemię, nabrzmiałe pąki nabierają zaufania do coraz to cieplejszych wiatrów.
W tym też czasie ukryty w salach koncertowych folk i folklor wyrusza w teren i coraz częściej będzie go można spotkać na imprezach plenerowych. Ciekawe, czy gdybyśmy stworzyli folkowo-koncertową mapę Polski, to nie okazałoby się, że folk "na zielonej trawce" to folk na miejskich trawnikach? Ile jest folku na wsi? A ile jest na niej jeszcze folkloru? Czy spotkać go można tylko na rynku w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą lub w innych miasteczkach, takich jak np. Wyśmierzyce. Czy jest jeszcze żywy folklor "u źródeł"?
Czasami nachodzą człowieka potrzeby podsumowania, obejrzenia z dystansu tego, co się istotnego w minionych dwunastu miesiącach przydarzyło.
Pewnie można by debatować, czy taka potrzeba jest owocem natury, kultury, cywilizacji czy wychowania, a może jeszcze czegoś innego. Tak czy inaczej, dla własnego zdrowia wszelakiego warto czasem spojrzeć wstecz.
To patrzenie wstecz, zwłaszcza w interesującym nas tu "folkowym" kontekście, przynosi ciekawe spostrzeżenia.
10 stycznia 2009 roku znalazłam się na Balu Góralskim w Mostach koło Jabłonkowa (Mosty u Jablunkova) na Zaolziu. Bal organizuje stowarzyszenie lokalne z Mostów, ale udział w nim biorą górale z Polski, Czech i Słowacji - od Podhala po Beskid Śląski.
Pierwszego marca we Wrocławskiej Wytwórni Filmów przy obficie wypełnionej hali, zagrali legendarni, zacni dziadkowie irlandzkiej sceny folkowej The Dubliners. Po raz pierwszy w Polsce - długo jechali do nas, bo kilkadziesiąt lat - ale dojechali.
Nagrania archiwalne tradycyjnej muzyki regionu łowickiego ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Wydawca: Łowicki Ośrodek Kultury. Płyta ukazała się w listopadzie 2008 roku.
| Są to pierwsze powojenne a zarazem najstarsze z zachowanych rejestracji fonograficznych tradycyjnej muzyki regionu łowickiego. Nagrań dokonały ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (nagrania z 1952 r.) oraz studenci Muzykologii UW podczas obozu studenckiego zorganizowanego w Łowickiem i kierowanego przez Mariana Sobieskiego (nagrania z 1959 r.). |
Nagranie, wybór i opracowanie: Arleta Nawrocka-Wysocka. Badania terenowe i wydanie płyty finansowane ze środków na naukę w latach 2005-2008, jako projekt badawczy nr 1H01E01529 Repertuar religijny społeczności ewangelickich w Polsce. Album dwupłytowy, wydany przez Instytut Sztuki PAN.Płyta ukazała się w listopadzie 2008 roku.
| "Do kancjonału zasiadało się z przyjemnością. A potem szedł kancjonał z człowiekiem przez życie...". Maria Pilchówna, Wisła wieś słowiańsko-ewangelicka. Regionalne szkice literackie. Bytom 1948, s.62 Nagrania pieśni ewangelickich na Śląsku Cieszyńskim rozpoczynały się w momencie, gdy w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Polsce nie przebrzmiały jeszcze echa reformy repertuarowej. W roku 2002 oficjalnie wprowadzono do użytku nowy "Śpiewnik Ewangelicki", który był starannie przez wiele lat przygotowywany przez specjalną komisję złożoną z teologów i przy wydatnej pomocy specjalistów muzyków.(...) Przewodniczący komisji śpiewnikowej ksiądz Jan Gross określił śpiewnik jako kompromis, który musi godzić wiele środowisk i gustów, i stanowić połączenie tradycji i nowoczesności. |
Nagrania archiwalne tradycyjnej muzyki podhala ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Wydawca fonogramu: Tatrzańska Agencja Rozwoju, Promocji i Kultury; Instytut Sztuki PAN. Płyta ukazała się w grudniu 2008 roku.
| Są to pierwsze powojenne nagrania tradycyjnej muzyki Podhala. Nagrań dokonały ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (nagrania z lat 1950-1954). Autorem większości nagrań jest Kazimierz Bogucki, członek Ekipy Krakowskiej AZFM. Na płycie znalazło się również kilka nagrań autorstwa Aleksandry Szurmiak-Boguckiej dokonanych w 1957 r. Są to dokumenty terenowe, muzyka i śpiewy zarejestrowane w regionie, in crudo. |
Nagrania dokumentalne ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN i Radio Gdańsk Wybór i opracowanie: Jacek Jackowski. Wydawca: Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich. Płyta ukazała się w 2006 roku.
| Wydana przez Muzeum z Wdzydz Kiszewskich płyta jest niezwykła. Nie jest to krótka ilustracja muzyki regionu kaszubskiego, ani też próba charakterystyki całości kultury muzycznej regionu. Omawiana płyta w całości została poświecona muzyce wokalnej i to prezentowanej przez jedną wykonawczynię - Władysławę Wiśniewską i jej najbliższe otoczenie - Zespół Śpiewaczek Ludowych Wdzydzanki. Dzięki temu uzyskujemy dogłębny i plastyczny obraz kultury wokalnej Kaszubów okolic Kościerzyny, w szczególności średniego pokolenia wykonawców udokumentowanych w nagraniach muzycznych. |
Nagrania z archiwum Andrzeja Bieńkowskiego z lat 2003-2007
Książka + CD, Muzyka odnaleziona, 2008
| Kajocy. To tajemnicze słowo wymaga wyjaśnienia. Usłyszałem je w Radomskim w 1979 roku. Podszedł do mnie pastuch znudzony samotnością. Powiedział, pokazując wieś na horyzoncie - to był Rdzuchów: panie, tam to mieszkają Kajocy, oni grają takie wygibusy na skrzypcach, że aż się chce tańczyć. . |
2008, CD BANANACD 006
| Oto druga płyta zespołu Sąsiedzi, wykonującego szanty i stylowo grany folk morski. Ich debiutancki album - "Wrócić do Derry" - zawierał już podstawowe elementy stylistyki zespołu. Charakterystyczny śpiew i gra na fletach Dominiki Płonki, czy mocny głos Jakuba Owczarka - to atuty, które można było już rozpoznać. |
2009, CD AFM Records 2362
| Wątek sporu Wanów i Azów, obok innych zaczerpniętych z mitologii skandynawskiej, jest bardzo często poruszany w muzyce metalowej. "First War of the World" drugi krążek niemieckiego zespołu Black Messiah traktuje ten motyw niezwykle poważnie, co można zauważyć już po trzyminutowym prologu. Narrator, niczym średniowieczny kronikarz, hipnotycznym głosem opisuje zbliżające się starcie dwóch potężnych przeciwników, którego przebieg przedstawiają kolejne utwory. |
2009, CD Napalm Records NPR 292
| Bracia Rimmerfors wraz z przyjaciółmi stworzyli w 1995 roku niezwykle ciekawą formację o nazwie Fejd, odwołującą się w swej twórczości do nordyckiego średniowiecznego folkloru. Po trzech udanych demach zespół podpisał kontrakt z Napalm Records i pod jej szyldem wydał najnowszy album "Storm". |
2009, CD Stygian Crypt Productions
| "Patrząc w przeszłość, w czasy starożytnych celtyckich ognisk, jesteśmy jak nić łącząca Stary Świat z Nowym... Duch natury wzywa nas do podążania ścieżkami gęstego lasu, ku Cieniu naszego praprzodka Druida, którego pamięć żyje w naszych sercach..." Oto myśl przewodnia debiutanckiej płyty rosyjskiego zespołu folkmetalowego Fferyllt |
2009, CD Einzeit Produktionen
| "... zum Tode hin" to trzeci, po "Wiege der Finsternis" i "Weltenkraft" album w dorobku niemieckiej formacji Finsterforst. Pięć kilkunastominutowych utworów zawartych na najnowszej płycie tego zespołu wprowadza słuchacza w świat ciężkiego metalu przepełnionego klimatem rodem z krainy Wikingów i starych ludów germańskich. |
Festiwal Warszawski Skrzyżowanie Kultur, zainicjowany przez władze stolicy w 2005 roku, to prezentacja najciekawszych zjawisk z zakresu muzyki i kultury świata, jedno z największych wydarzeń tego rodzaju w Polsce i w naszej części Europy. W ciągu czterech lat swojego istnienia festiwal trwale zaistniał na kulturalnej mapie kraju, zbudował swój charakter i prestiż, a także stworzył własny, wierny krąg odbiorców.