Zespół Otako miałem okazję zobaczyć i usłyszeć podczas drugiego dnia konkursu XIII Festiwalu Folkowego "Nowa Tradycja". Moją uwagę zwróciła otwarta formuła oraz transowość w ich muzyce. Prowadzący całą imprezę Krzysztof Trebunia-Tutka w następujący sposób zapowiedział kapelę z Suwalszczyzny: "Otako czyli here I am". I oto niecałe dwa miesiące później Otako gra w Lublinie. Jest okazja by porozmawiać z jednym z zespołów nagrodzonych podczas Nowej Tradycji w 2010 roku.
Kiedyś sławna na cały świat, dziś przez wielu zapomniana, przynajmniej w Polsce, a wielu w ogóle nieznana. Za życia noszona na rękach w naszej części Europy jako symbol walki Trzeciego Świata z kapitalistycznym uciskiem, po śmierci włączona w szeregi opozycji przeciw dyktaturze Augusto Pinocheta, kim jest dzisiaj dla nas chilijska pieśniarka Violeta Parra?
Z muzyką Denisy zetknąłem się przez czysty przypadek podczas przygotowywania audycji z rumuńską muzyką... rockowo-metalową dla radia RadioWiD. Potrzebowałem po prostu czegoś innego na sam koniec audycji, a tradycją RadioWiD`a jest puszczanie w audycjach tematycznych również kawałków dyskotekowo-tanecznych, dotyczących w jakiś sposób głównego tematu audycji. Tak było i w przypadku Rumunii, jednak legalne zdobycie czegoś innego z tej działki w Polsce jest prawie niemożliwe. W związku z tym korzystając z uroków Internetu trafiłem właśnie na blondwłosą Denisę, zdecydowanie wyróżniającą się wśród całej masy śpiewających manelistek.
DAgADAnA to prawdziwe odkrycie ostatnich miesięcy. Muzyka, którą tworzą zbudowana jest na przyjaźni i dobrej zabawie. DAgDAnA to wokalistki i instrumentalistki: Daga Gregorowicz (Poznań) i Dana Vynnytska (Lwów) oraz kontrabasista Miko Pospieszalski (Częstochowa).
Piosenka francuska kojarzy się nam i słusznie z takimi artystami, jak Edith Piaf, Juliette Greco, Charles Aznavour, Gilbert Becaud, Jacques Brel czy Joe Dassin (dobra, dobra, wiem, że dwaj ostatni to Belg i Kanadyjczyk). Z tego kręgu pochodzą też jednak i wykonawcy mniej znani (a to „mniej znani” często oznacza po prostu „znani polskiemu słuchaczowi z jednego tylko utworu”), których pojedyncze piosenki nie odbiegają kompozycją i poziomem artystycznym od tych wykonywanych przez największych. Kimś takim jest Charles Trenet, którego hipnotyczne „Morze” „La Mer” trafiło nawet do serialu „Zagubieni”. Kimś takim jest Lucienne Boyer („Parlez-moi damour” „Proszę mi mówić o miłości”). Kimś takim są względnie młodsi wykonawcy: Michel Sardou, kontrowersyjny jako człowiek, ale jednak mający w dorobku takie przeboje jak „Maladie dAmour” („Choroba miłosna”) czy „Les Lacs de Connemara” („Jeziora Connemary”) Leo Ferré („Cest extra” „To ekstra”) czy przedstawicielki stylu ye-ye: Françoise Hardy („Tous les Garçons et les Filles” „Wszyscy chłopcy i dziewczęta”) i France Gall („Poupée de Cire, Poupée de Son” „Lalka z wosku, lalka z otrębów”), a także Marie Laforet („Ivan, Boris et Moi” „Iwan, Borys i ja”). Kimś takim są Jacques Dutronc („Les Playboys” „Playboye”), Boris Vian („Je suis snob” „Jestem snobem”) czy Belg Salvatore Adamo („Vouz permettez, Monsieur” „Pozwoli pan”). Kimś takim jest wreszcie Georges Moustaki.
Ostatnio przez Internet przetacza się dyskusja, czy teksty piosenek, zwłaszcza z zakresu folku, mogą być traktowane jako wiersze. Wymienia się przy tej okazji wielu twórców: wielokrotnie zgłaszanego do literackiego Nobla Dylana, dalej Cohena, Waitsa, Cave'a, z Polaków - Koftę, Stachurę, Osiecką, Kaczmarskiego tę listę można by długo ciągnąć. Jest jednak jedna postać, którą warto by w tym kontekście wzmiankować, postać, o której mało kto słyszał, której piosenki mało kto zna, a jeśli już zna, to ze świetnych skądinąd coverów grupy "The Dubliners", i, co za tym idzie, w ogóle nie łączy ich z autorem. Tą postacią jest australijski pieśniarz - a może właśnie poeta? - Eric Bogle.
Kim jest tischnerowski Platon z Białego Dunajca? Niektórzy nazywają go "kronikarzem podhalańskich tradycji", inni "góralskim Van Goghiem", albo po prostu renesansowym artystą, rodem "spod samiućkik Tater".
Władysław Trebunia-Tutka, znany jako głowa rodu i charyzmatyczny instrumentalista w zespole rodzinnym Trebunie-Tutki, zawsze podkreśla, że przede wszystkim jest artystą malarzem. Na jego twórczość ma wpływ nie tylko góralskie pochodzenie ze starego rodu baców i muzykantów, ale i wielkie zamiłowanie do polskiej kultury, historii, przepięknej tatrzańskiej przyrody, wrażliwość i niespotykana skromność...
MOTION TRIO Trio akordeonowe z Krakowa założone w 1997 roku przez Janusza Wojtarowicza lidera i autora większości kompozycji. Grają na akordeonach Pigini Sirius Millenium uważanych za najlepsze na świecie. Laureaci nagrody Grand Prix IV Międzynarodowego Konkursu Współczesnej Muzyki Kameralnej Krzysztofa Pendereckiego (2002). Koncertowali i nagrywali m.in. z takimi artystami jak Bobby McFerrin, Tomasz Stańko, Michał Urbaniak, Trilok Gurtu. Polska krytyka muzyczna uznała Motion Trio za najlepszy debiut roku 2000 w Polsce. Od kilku lat grają nieustannie koncerty i trasy zagranicą od Europy po Azję, Australię i obie Ameryki. Ich muzyka łączy wiele gatunków muzykę klasyczną, folk, jazz, rock, awangardę, muzykę współczesną. Zespół tworzą Janusz Wojtarowicz, Paweł Baranek, Marcin Gałażyn.
Muzyka Nell' Ambientes i Gadającej Tykwy jest jak dojrzały, piękny owoc... tykwy odmiany Legenaria vulgaris, ale w szczelnie zaplanowanej - niejako zdrewniałej - konstrukcji muzycy potrafią sobie wygospodarować przestrzeń na improwizację i prezentację różnego brzmienia. Zespoły zostały wyróżnione za całokształt przez jury XVII Mikołajków Folkowych (skład obu grup jest ten sam).
... Zauroczyły natomiast swoim pięknem ludzi, którzy zaczęli mieszkać w nich i poznawać je. Sami nie spostrzegli, kiedy pokochali wierchy do utraty zmysłów. Jak "szatańskim dziełem" są górskie pasma, świadczy nie tylko przytoczony mit huculski, ale także "szatańska siła", króra zakochanym w nich każe wracać, gdy tylko przydarzy się rozłąka. Im większa miłość, tym większa zżera ich tęsknota. Taka właśnie tęsknota sprawiła, że grupa "mieszczuchów", z braku czasu i ... pieniędzy na ciągłe wyjazdy, stworzyła ich namiastkę w swojej okolicy. I tak powstała: Orkiestra św. Mikołaja.
Pochodzący z Orawy Andrzej Dziubek, lider zespołu De Press, to kultowa postać polskiego rocka i folku zarazem. Inspiracje twórczością jego kapeli wśród młodych góralskich grajków widać nie tylko w warstwie muzycznej, ale nawet w sposobie poruszania się. Charakterystyczny kapelusik, koszula w kratę i bacowski pas to jego atrybuty. Podczas ostatnich lubelskich „Kulturaliów”, na koncercie De Press bawili się rówieśnicy Dziubka ubrani solidarnie w kraciaste flanelowe koszule oraz najmłodsza generacja nastoletnich fanów.
Fenomen Olgi Arefiewej zaprzecza wszelkim stereotypom. Bard, wokalistka, poetessa, tancerka, pisarka, eseistka, fotografik... Urodziła się 21 września 1967 roku w Wierchniej Sałdzie na Uralu jako córka inżynierskiego małżeństwa (mama - meteorolog, ojciec - metrolog).
"Moje miejsce jest tu, na Podhalu. Nie umiem i nie chcę żyć gdzie indziej" - Hania Rybka
Co jest takiego magicznego w górach, że nie pozwalają o sobie zapomnieć? Co przyciąga jak magnes, dając siłę i natchnienie? Co sprawia, że górale nigdzie indziej nie potrafią się odnaleźć?
Zespół Fairport Convention jest niekwestionowanym prekursorem brytyjskiego folk rocka. Grupa powstała w 1967 r. początkowo jako odpowiedź na amerykańską psychodeliczną muzykę z kręgu Jefferson Airplane czy The Byrds. Już dwa lata później w twórczości zespołu zaczęły pojawiać się rockowe wersje tradycyjnych tematów z Wysp Brytyjskich, czy też własne kompozycje inspirowane tą muzyką. Zostało to uwieńczone albumem Liege & Lief (wyd. 1969 r.), który zapoczątkował rozwój brytyjskiego folk rocka.
"Skąd-inąd" to kobiecy "trójkąt" śpiewający utwory z regionu Białostocczyzny. "Trzy gracje" - jak określił oglądający je widz podczas tegorocznego festiwalu Nowa Tradycja - występują w składzie: Magdalena Sobczak z Lublina, Aneta Dzienic z Bialegostoku i Karina Janik z Gdańska.
"Za znakomitą technikę oraz pełne wykorzystanie możliwości brzmieniowych fletu i gitary" - tak jury uzasadniło swoją decyzję przyznając pierwsze miejsce Duo - Michałowi Żakowi i Marcinowi Szyszkowskiemu w konkursie "Scena Otwarta" podczas lubelskiego grudniowego festiwalu "Mikolajki Folkowe" 2006.
Ten cygański zespół pochodzi z węgierskiej wioski Paszab. Tworzy go kilka pokoleń muzyków w wieku od 10 do 70 lat. Nazwa grupy - czyli Biały Koń - symbolizuje czystość i wolność, przymioty, które w kulturze cygańskiej odgrywają podstawową rolę. Muzycy odtwarzają wciąż żywe tradycje swojej wioski, gdzie nadal prawie wszyscy jej mieszkańcy muzykują. Formacja wydała do tej pory dwa albumy - "Rávágok a zongorára" (2002) oraz "Járom az utam... in my world" (2004); w przygotowaniu jest trzeci. Na poszczególnych albumach skład zespołu jest dosyć zróżnicowany, grają na nich również zaproszeni przez muzyków goście, którzy uzupełniają skład instrumentalnie.
Tyłoburdo (z akcentem na ostatniej sylabie) w języku udmurckim dosłownie oznacza "ogniste skrzydło". Jest to także po prostu określenie ptaka. Nazwa ta kieruje do prastarych baśni i mitów, które stworzyły na całym świecie obraz zagadkowego stworzenia, bohatera rytuałów. Ptak - demiurg, totemiczny przodek, rydwan bogów, symbol zjawisk kosmicznych, przyrodniczych, symbol życia, natchnienia, płodności. Obrazy Ptaka w kulturze daleko odbiegły od biologicznego pierwowzoru. Stały się fantastyczne (na przykład Simurga u Irańczyków, Tanifa u Maorysów, Żar-Ptica w tradycjach rosyjskich). Mogły też przybrać hybrydalny charakter (Sfinks, Pegaz), gdzie ważne były ptasie cechy - skrzydła, upierzenie, umiejętność lotu. Obraz czarodziejskiego Ptaka łączy w sobie cechy żeńskie (piękno barw, lotu) i męskie (gotowość do walki, bycie wojownikiem).
Ethno Trio Troitsa z Mińska jest zespołem, który w wyjątkowo oryginalny sposób łączy współczesne brzmienie z siłą tradycji ludowej, niczego z niej przy tym nie ujmując. Bogate instrumentarium, gardłowy śpiew, ekspresyjne, a zarazem mistyczne podejście do muzyki, wyróżnia Troitsę spośród innych grup pojawiających się na międzynarodowych festiwalach muzyki inspirowanej folklorem.
Anatol Ştefăneţ - grający na altówce - jest liderem istniejącego od trzynastu lat jazzowo-folkowego zespołu Trigon z Mołdowy. Formacja ta wykonuje muzykę improwizowaną, opartą na folklorze z regionu bałkańskiego. Pobrzmiewają tu też elementy rocka, funky i muzyki symfonicznej, a każdy koncert przypomina muzyczny spektakl z przejrzystą grą aktorów - zapewne z tego powodu twórczość grupy przez krytyków określana jest mianem "teatru instrumentalnego". Zespół znany jest także z organizowanego przez siebie od 2002 roku "Ethno Jazz Festival" w Kiszyniowie. Drugą grupą lidera Trigonu jest Stefanet Folk Orchestra - zespół oddający autentyczne brzmienie muzyki mołdawskiej.