Artykuły z działu: Galeria EtnoArtu

Przyjemności Emilia Leśniak

Z pracami tej wybitnej beskidzkiej artystki urodzonej w 1932 roku spotkałem się przez zupełny przypadek, u zarania (a może bardziej odrodzenia) mojej fascynacji sztuką ludową. Działałem wtedy w równym stopniu po omacku, co intuicyjnie. Trafiwszy na urokliwą rzeźbę świętego Józefa, znalazłem w niej wszystko, co wiedziałem i przeczuwałem w temacie sztuki ludowej! Zakupiłem ją, dowierzając swojemu oku – zupełnie nie przeszkadzało mi, że ani sprzedający, ani ja nie znamy nazwiska autora. Cóż! Jako absolwent historii sztuki wiedziałem, że dla Heinricha Wölfflina istniała „Kunstgeschichte ohne Namen”! Wystarczyła mi świetna forma, opierająca się na żywych barwach, wysmakowana kolorystyka i przeczucie, że okalający błękitne oczy rzeźby wianuszek rzęs namalować mogła tylko kobieta! Do Józefa dołączył chwilę później Archanioł Rafał i to umieszczona na rzeźbie sygnatura LE doprowadziła mnie wreszcie do Emilii Leśniak ze Stryszawy!

fot. z arch. aut.

Sycylijscy Pincisanti

Banałem byłoby stwierdzenie, że nic tak nie kształci jak podróże! Ale skoro wymaga tego prawda, to trzeba otrzeć się o banał i przyznać należne miejsce w naszym życiu ekskursjom, które poszerzają horyzonty i stają się inspiracją do kolejnych, dalszych poszukiwań. Dzięki nim owa podróż ma szansę nigdy się nie zakończyć, nawet jeśli walizki zostały rozpakowane, korzenie zapuszczone – choćby na chwilę, a suweniry przypominają o wyprawie na szczęśliwą wyspę.

Fot. Zaśnięcie NMP, II poł. XIX wieku, Kolekcja Marii Giuffrè i Melo Minnella, Palermo

Ta, która kłaniała się Ziemi Kateryna Biłokur

Jej obrazy to coś więcej niż motywy kwiatowe kojarzące się większości ludzi, którym nazwisko artystki nie jest obce. Między soczystymi barwami zawarła przede wszystkim egzystencjalną opowieść o swoim życiu, które jest odzwierciedleniem losów Ukrainy.

fot. Bumbaka / Wikimedia: aut. Halyna Kalczenko, Kateryna Biłokur, rzeźba gipsowa, 2007

Malarz urzekający prostotą Stanisław Kogucik

W lubelskim Centrum Spotkania Kultur 6 lutego 2020 roku odbyło się otwarcie wystawy obrazów zmarłego w zeszłym roku niezwykłego malarza ludowego Stanisława Koguciuka. Miesiąc później na kuratorskie oprowadzanie zaprosiła Katarzyna Kraczoń z Galerii Sztuki Ludowej w Lublinie. Na surowych, ceglanych ścianach Galerii zostało zaprezentowane trzydzieści sześć obrazów pochodzących ze zbiorów Beaty i Dariusza Mazurków. Pierwsze dzieło nabyli przypadkiem wraz ze starą chałupą. Kolejne prace, już w sumie około dwustu, pracowicie kolekcjonowali przez następnych kilkanaście lat.

Rzut oka na tradycję

W czasie Mikołajek Folkowych 2021 została rozstrzygnięta kolejna edycja konkursu fotograficznego Tradycja w Obiektywie. Napłynęło łącznie 149 zgłoszeń z całej Polski, w których zawarte były 272 zdjęcia. Jury w składzie: Agata Stanowska, Robert Pranagal, Marcin Skrzypek, Radosław Bułtowicz, Grzegorz Nowicki przyznało najlepszym pracom nagrody i wyróżnienia, a wybrane prace można było zobaczyć na wystawie w lubelskiej Chatce Żaka.

fot. L. Nowak: Uścisk dłoni - zakończenie negocjacji

Zaraźliwa tradycja Gabriela Gorączko

Gabriela Gorączko jest ilustratorką i graficzką, tworzącą projekty inspirowane folklorem. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu na podstawie pracy stworzonej pod kierunkiem dr. hab. Artura Skowrońskiego oraz dr hab. Aleksandry Janik Neofolk inspirowany naturą (wyróżnienie honorowe Najlepszych Dyplomów ASP we Wrocławiu w roku 2018). Zilustrowała książki Leśna sprawa Tomasza Kędry i Bylejaczek Jerzego Ficowskiego. Zajmuje się designem, brandingiem i grafiką artystyczną, w której sięga do ludowych wzorów. O swojej pracy i inspiracjach rozmawiała z Małgorzatą Wielgosz.

Niezapominajki, aut. Gabriela Gorączko

Sztuka jest moją ulubioną formą komunikacji Małgorzata Mirga-Tas

Małgorzata Mirga-Tas jest artystką zajmującą się sztukami wizualnymi, Polką i Romką, zaangażowaną społecznie aktywistką, laureatką Paszportów „Polityki” za 2020 rok. Rozmawiała z nią Agnieszka Caban.

Fot. Romane Graja, 2020, tkanina (patchwork), z cyklu Side Amare Thawenca, 230x180 cm

Złożone światy Dionizego Purty

Złożone światy, złożona sztuka – dosłownie i w przenośni. Konstruowane z odpadów rzeczywistości, które stają się pod ręką Dionizego Purty scalonymi okruchami wyobraźni, ziarnami fantazji – ptaki-dziwaki, anioły, święci to przecież wciąż rzeźby, choć tak zjawiskowo wymykające się myśleniu o klasycznej formie rzeźbiarskiej i kanonom ludowości w sztuce. Blisko oglądowi Dionizego Purty do wrażliwości Heródka. To samo postrzeganie materii, która nigdy nie jest zbędna, nieprzydatna, nigdy nie jest śmieciem. Stolarski odpad może przerodzić się w anielskie skrzydła, a drewniane kołki rozbłysnąć glorią wokół głowy Madonny. Wszystko to artysta czyni w sposób na tyle autentyczny, że wart najwyższego uznania. Nie tylko przyznanego w 2014 roku stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale i otrzymanej w 2020 roku Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.

Fot. Ł. Ciemiński

Porywający czar par Jadwiga Matusiak

W niewielkiej miejscowości Witonia, położonej nieopodal brzemiennej historią Łęczycy, mieszka wpisująca się w kanon współczesnej plastyki nieprofesjonalnej artystka. Mowa tu o Jadwidze Matusiak, córce cenionej rzeźbiarki ludowej Filomeny Robakowskiej. To właśnie osoba i twórczość matki stała się dla Matusiak inspiracją do podjęcia wielkiej przygody z rzeźbą, którą śmiało, także w erze postludowej, możemy określić mianem ludowej. I na to miano, zarówno pod względem formy, artystycznych filiacji, jak i światopoglądu, artystka w pełni zasługuje.

fot. Ł. Ciemiński