Nowości książkowe

Śpiewnik kościelny z melodyjami
ks. M. M. Mioduszewski

Fundacja Ars Longa, Kraków 2016

Publikacja jest reprintem Śpiewnika ks. M. M. Mioduszewskiego, który ukazywał się w latach 1838-53 w drukarni St. Gierzkowskiego również w Krakowie.
Jednotomowa edycja z roku 2016 zawiera Śpiewnik kościelny z melodyjami wydany w roku 1838 (tom I) wraz z trzema dodatkami: Dodatkiem [Pierwszym] z 1842 roku (tom II), oraz Dodatkami II i III z 1853 roku (tom III). Współczesna edycja wiernie zachowuje układ oryginału, podając repertuar w zwyczajowo przyjętym porządku roku liturgicznego, poczynając od pieśni adwentowych, kończąc na pieśniach za zmarłych – w części pierwszej śpiewnika; a msze, nieszpory, suplikacje, litanie, koronkę i godzinki umieszczając w drugiej. Zawartość dodatków odwzorowuje układ na miarę specyfiki nowego repertuaru, który autor uznawał za stosowne w nich zamieścić.
Publikacja jest wyrazem wielkiej dbałości o zachowanie „pieśni starodawnych” i o jak najpełniejsze udokumentowanie różnorodności melodycznej polskich śpiewów religijnych. Późniejsze edycje śpiewnikowe wielokrotnie odwoływały się do zbioru ks. Mioduszewskiego, a Oskar Kolberg w monografiach regionalnych stale opierał się na jego archiwaliach. Dzisiaj Śpiewnik Mioduszewskiego emanuje pięknem treści staropolskiej poezji i różnorodnością repertuarową tradycyjnego nabożnego śpiewu. Jest pozycją klasyczną zarówno dla muzyków kościelnych (organistów, kantorów, chórzystów), jak i muzykologów oraz literaturoznawców.

Bogowie i ludzie. Współczesna religijność w Azji Południowo-Wschodniej
Sylwia Gil, Adrian Mianecki (red.)

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016

To książka poświęcona przede wszystkim codziennym praktykom religijnym będącym wyrazem wiary części społeczeństw azjatyckich. Zamieszczone w zbiorze studia powstały w efekcie przeprowadzonych w ostatnich latach badań terenowych. Pierwsza część książki, skupiając się na religijnych uwarunkowaniach współczesnej kultury Indonezji, prezentuje fundamenty ideologiczne największego państwa muzułmańskiego na świecie (narodziny Pancasili), narastające napięcia społeczne wywoływane przez coraz głębszy wpływ islamu na życie codzienne mieszkanek Nusantary, rolę kilku odłamów chrześcijaństwa w przemianach kulturowych wybranych grup etnicznych, podstawy hinduizmu balijskiego, a także omawia najpowszechniejszy wyraz pobożności ludowej, jakim jest składanie ofiar (sesaji), oraz słynny już na całym świecie wayang kulit, jawajski teatr cieni, który wciąż nosi znamiona rytuału. Druga grupa artykułów podejmuje refleksję na temat nieindonezyjskich społeczeństw tytułowego regionu Azji. Zostają przedstawione uwarunkowania historyczno-kulturowe filipińskich krzyżowań, opis stosunkowo młodej wietnamskiej religii cao dai, wreszcie charakterystyka skomplikowanych dziejów najstarszej istniejącej szkoły buddyzmu, jaką jest birmańska therawada.

Gawędy o kulturach II
Joanna Szadura, Damian Gocół (red.)

Polihymnia, Lublin 2016

Prezentowana publikacja jest drugim tomem serii, będącej owocem współpracy Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS i Gminy Mielnik. Cykl konferencji organizowanej przez SKNE UMCS i Ośrodek Dziejów Ziemi Mielnickiej pn. „Gawędy o kulturach” od pięciu lat towarzyszy Festiwalowi „Muzyczne Dialogi nad Bugiem”. Opublikowany zbiór daje przegląd najciekawszych wystąpień z dwu spotkań (w roku 2014 i 2015). Tematyka artykułów koncentruje się wokół zagadnień językowo-kulturowych. Głównym obszarem zainteresowań autorów jest wschodnia Polska, Podlasie i okolice Mielnika. Istotną rolę odgrywa problematyka dialektologiczna. Dorota Rembiszewska omawia cechy charakterystyczne dawnej gwary Mielnika, a Elżbieta Aftowicz – publikacje Slawistycznego Ośrodka Wydawniczego. Poruszone zostają również zagadnienia dawnej obrzędowości i jej współczesnego kontynuowania (na przykładzie podlaskiej Wigilii i wesela) oraz pieśni ludowych (w artykułach Joanny Szadury, Beaty Maksymiuk-Pacek i Dominika Zimnego). Karolina Mazur omawia obraz kultury cygańskiej u J.I. Kraszewskiego, Marina Belokoneva-Shiukashvili polsko-gruzińskie związki kulturowe, a Damian Gocół – tematykę historii mówionej. Monografia w przystępny sposób przybliża istotne zagadnienia związane z szeroko pojętą kulturą – szczególnie Polski wschodniej.