8 grudnia 2017 r. w sali widowiskowej Akademickiego Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” podczas 27. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” odbył się koncert „Kolędy z przyszłości”. Wykonawcami, którzy wzięli udział w wydarzeniu, byli: Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej, Kapela Brodów oraz gospodarze festiwalu – Orkiestra św. Mikołaja. Koncert rozpoczął się o godzinie 20.00 i przyciągnął dużą liczbę odbiorców. Tematyka występów nawiązywała do tradycji i obrzędów bożonarodzeniowych.
Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej (Podkarpacie) to wielopokoleniowa grupa o ponad dwudziestoletniej historii. Działa przy Gminnym Ośrodku Kultury. Opiekunem i reżyserem zespołu jest Małgorzata Kula, kierownikiem muzycznym i akompaniatorem – Stanisław Osip, a choreografem – Jadwiga Kula. W swoim repertuarze grupa posiada widowiska obrzędowe związane z życiem na wsi i pracą na roli, wykonuje wiele archaicznych i zapomnianych już pieśni, kolęd i tańców z okolic Leżajska. Ważnym elementem występów są obrzędy kolędnicze z Podkarpacia, np. „z Herodem”, „z Rajem”, „z turoniem”, „z kozą”, „Giedlarowskie droby”, „z gwiazdą”, „z szopką” czy „Kolęda na Trzech Króli”. Zespół otrzymał wiele prestiżowych nagród, m.in. Nagrodę im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej. Drugą grupą jest Kapela Brodów, która działa od 1992 r. W swoim repertuarze ma utwory z okresu Pierwszej Rzeczypospolitej –zarówno świeckie, jak i religijne. Członkowie kapeli (Witek Broda – skrzypce, lira korbowa, śpiew; Anatol Broda – basy kaliskie; Marta Maślanka – cymbały; Bartek Izbicki – śpiew, portatyw, skrzypce; Iwona Sojka – skrzypce; Jacek Mielcarek – klarnet, tarogato, saksofon sopranowy; Kuba Mielcarek – kontrabas) to ludzie, których łączy jedno – miłość do muzyki tradycyjnej. Trzecim zespołem jest Orkiestra św. Mikołaja, istniejąca od 1998 r. To jedna z głównych grup folkowych w Polsce. Jej charakterystycznymi cechami są akustyczne brzmienie i używanie „białego śpiewu” (śpiewokrzyku). Zespół posiada unikatowe i oryginalne instrumentarium: instrumenty strunowe – dutar i cymbały, smyczkowe – mazanki, skandynawską nyckelharphę oraz tradycyjne instrumenty dęte. Orkiestra prezentuje polski, łemkowski i huculski folklor muzyczny.
Podczas koncertu zespoły zaprezentowały szeroko rozumiane obrzędy kolędnicze, a także wykonały piękne i zapomniane kolędy i pastorałki. Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej przedstawił tradycyjny obrzęd kolędniczy „herody”. Widowisko ukazuje sceny nawiązujące do Pisma Świętego z elementami ludowymi. Do króla Heroda dociera wiadomość o narodzeniu Jezusa w Betlejem. Król chce zgładzić Nowonarodzonego, za co spotyka go kara, wpada w ramiona śmierci i diabła. Ważną postacią w tym widowisku jest również Żyd, rabin. Wystawione widowisko odznaczało się wysokim poziomem artystycznym i wykonawczym, co nagrodzone zostało gromkimi brawami publiczności. Orkiestra św. Mikołaja również zaprezentowała bogaty program kolędowy oparty na ludowej tradycji kolędniczej z Lubelszczyzny, w szczególności huculskiej. Zainteresowania tego zespołu skupiają się na bardzo starych i cennych formułach słowno-muzycznych, sięgających czasów pogańskich.
Wysoki poziom artystyczny oraz tradycyjność prezentowanych obrzędów sprawiły, że koncert został bardzo dobrze odebrany przez publiczność, która nagrodziła wykonawców dużymi brawami. To ważne, aby w dzisiejszych czasach szerzyć i propagować kulturę tradycyjną, by ocalić ją od zapomnienia, a także przekazać ją kolejnym pokoleniom. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie miłośnicy i pasjonaci kultury tradycyjnej i ludowej. Należy podziękować takim osobom jak Agnieszka Matecka-Skrzypek, która od wielu lat jest animatorem kultury, współautorką wielu inicjatyw związanych z Orkiestrą św. Mikołaja, organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”, członkiem, założycielem i wiceprezesem Stowarzyszenia Animatorów Ruchu Folkowego, jednocześnie dobrze służąc naszej małej i wielkiej ojczyźnie.
Piotr Kula
student muzykologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.
8 grudnia 2017 r. w sali widowiskowej Akademickiego Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” podczas 27. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” odbył się koncert „Kolędy z przyszłości”. Wykonawcami, którzy wzięli udział w wydarzeniu, byli: Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej, Kapela Brodów oraz gospodarze festiwalu – Orkiestra św. Mikołaja. Koncert rozpoczął się o godzinie 20.00 i przyciągnął dużą liczbę odbiorców. Tematyka występów nawiązywała do tradycji i obrzędów bożonarodzeniowych.
fot. W. Samociuk