„Co w zasięgu ręki mamy, na instrument przerabiamy”

" (…) Od zawsze w moim życiu obecna była muzyka, a to za sprawą mojego taty, muzyka Antka Kani. I od zawsze w moim życiu istniało coś w rodzaju "naturalnej pedagogiki", a to za sprawą mojej mamy, nauczycielki. Więc cóż innego mogło mnie spotkać kiedy dorosłam? W tej sytuacji tylko i wyłącznie połączenie muzyki z pedagogiką. Tak też się stało, zespoliłam te dwie cudowne dziedziny i jako absolwentka pedagogiki ponad 10 lat temu oddałam się w ręce przedszkolaków. Moje nowatorskie poczynania, zdobyta wiedza, doświadczenie w pracy z dziećmi, doczekały się uwieńczenia w postaci przedszkola artystycznego "Burczybas". (…)" Rozmowa z Katarzyną Kanią - Stróżewską.

Skąd wziął się Burczybas?
Kilkanaście lat temu powstał Klub Przedszkolaka "Bartek", pełen magii i twórczości. Dzieci, aby dostać się do niego, codziennie przemierzały galerię pełną niespotykanych instrumentów z całego świata, które służyły nam też do realizacji codziennych pomysłów. Maluchy tworzyły coś z niczego, wykorzystując pudełka, gałganki, szmatki, lepiły w glinie, słuchały muzyki, począwszy od folkowej, żydowskiej, szkockiej, poprzez poważną i dziecięcą. Słuchały szumu wiatru, deszczu… Do tego pojawiało się podczas zajęć dużo dramy, pomagającej w codziennych zadaniach wychowawczych. To wszystko wynikało z potrzeby połączenia pedagogiki ze sztuką. Na tym fundamencie powstało Przedszkole Burczybas. Jego nazwa zaczerpnięta jest od instrumentu ludowego w kształcie beczki z końskim włosiem, stąd też logo konika burczybaska.

Jaką rolę pełni wspomniana Galeria?
Galeria instrumentów folkowych jest miejscem, które nas wspiera. Można rzec, że wspomaga przedszkole duchowo - poprzez przekazywanie istotnych wartości muzycznych i kulturowych. Przywozimy instrumenty do przedszkolaków, opowiadamy o lirze korbowej, gramy na niej. Maluchy śpiewają piosenki mojego taty, (Antka Kani, założyciela galerii), np. "Na Grodziskich łąkach", "Lipka", grają na skrzypcach diabelskich, zerkają przez okno na skrzypka na dachu wyrzeźbionego przez Antka. Dzieci realizują w ten sposób ideę galerii brzmiącą: "Co w zasięgu ręki mamy, na instrument przerabiamy".

Przedszkole artystyczne wydaje się być całym zbiorem niebanalnych działań edukacyjnych…
Na te działania składa się wszystko co już opisałam, a także rytmika z elementami tańca ludowego, ceramika, rozwijanie form przestrzennych, plastycznych. Nie każdy maluch zostanie artystą, ale każde dziecko jest już artystą w swoim rodzaju. Ma naturalne predyspozycje, które warto pielęgnować. Poza tym otoczenie uczy spoglądania na świat i uwrażliwia, a to też artyzm. Nasze otoczenie to kapliczki drewniane z rzeźbami, trzynastu drewnianych muzykantów, ptaszki, dzbanki, kolędnicy na podwórzu, drewniane bociany na płotach, zabawki ręcznie dziergane, szyte i wiele więcej.

W swojej pracy wykorzystujecie całkiem nowe pojęcia - intrygującą folkoterapię, czy choćby "brudne zajęcia"…
Folkoterapia odnosi się do zajęć muzycznych i… grania na wszystkim - pudełku, kijku, szczotce, papierze. Ma wiele wspólnego ze słuchaniem dźwięków wokół siebie, uwrażliwianiem na doznania słuchowe. Natomiast "Brudne zajęcia" to praca z błotem, piaskiem, masą solną kaszą manną wszystkim co wpływa na sensorykę, motorykę, pracę rąk, ćwicząc i przygotowując je do etapu szkolnego. Myślę, że cała idea pedagogiki i sztuki (tradycja, folkoterapia, rzeźby, wystrój, kapliczki) oraz współczesne formy pedagogiki zabawy matematyczne, odmienna metoda nauki czytania… To wszystko jest ważnym drogowskazem do pełnej realizacji nowej podstawy programowej.

Na czym skupiacie się od strony organizacyjnej jako placówka edukacyjna?
Staramy się kontynuować prowadzenie placówki na wysokim poziomie, w czym pomaga nam piętnastoletnie doświadczenie. Jako rodzinne przedszkole, nastawiamy się na indywidualność każdego dziecka. Nie tworzymy "fabryki przedszkolaków", przeciwnie - w rodzinnej, kameralnej atmosferze staramy się mądrze wychowywać i edukować. Od strony formalnej nasza placówka jest pełnoprawnym przedszkolem niepublicznym, nad którym pieczę sprawuje kuratorium oświaty i wszystkie związane z nim instytucje. Do pracy z dziećmi zatrudniamy specjalistów. Razem ze wszechstronnymi pedagogami (muzycy, plastycy, instruktorzy) tworzymy zgrany zespół otwarty na potrzeby dzieci. Nasze dążenie to wszechstronna oferta edukacyjna, stąd spora rozpiętość zajęć - od zajęć językowych, przez dydaktyczne, dramę, po tworzenie i muzykowanie na instrumentach "jakich świat nie widział". Rodziców również zachęcamy do udziału w warsztatach i pogłębiania swojej świadomości. Niedawno wspólnie z rodzicami przedszkolaków braliśmy udział w warsztatach prowadzonych przez Dorotę Biały - "Spotkanie góry z biedronką" - cudowna przygoda.

Całości dopełniają wasze autorskie pomysły?
W programie przedszkola umieściliśmy na przykład bajkę naszego autorstwa pt: "Pan Fujarka z miasta Warka" z muzyką dopasowaną do każdego instrumentu i każdego kraju. Bohaterem jest upersonifikowana postać fujarki podróżującej po świecie, spotykającej swoje ciocie, wujków, kuzynów, czyli inne instrumenty z innych krajów. Poza tym pojawia się terapia żartem i zabawy rymem. Sporo inspiracji wynosimy z pedagogiki Marii Montessori, jak również z poglądów Janusza Korczaka. Jego myśl: "Traktuj dziecko jak dorosłego, pamiętając o tym, że jest dzieckiem" to dla nas kierunek w uwrażliwianiu dzieci na otaczającą rzeczywistość.

Opracowała Monika Koziołek - Sulima